Hepimizin merakla beklediği “İnsansız Hava Aracı Sistemleri Talimatı SHT-İHA” yayınlandı. Şimdi herkes merak ediyor
Hangi dronelar kayıt olacak ? Uçuş izni almamız gerekiyor mu? vb.
Öncelikle ticari uçuş yapacak arkadaşlar talimatı çok iyi okumalıdır. Ticari uçuş ne demek; yani havadan çekim, havadan haritalama gibi hizmet veren arkadaşlar özel izinler ve yeterliliğe sahip olmaları gerekiyor. Bu konuları da yazılarımızda açıklayacağız. Şimdi talimatı inceleyip sorulara cevap arayalım.
Talimatın tamamına ulaşmak için tıklayınız.
Cevaplar için soru üzerine tıklayınız.
Evet Phantom Drone lar SHGM sitesindeki iha kayıt bölümünden kaydettirilmelidir. Önce pilot olarak kendiniz kaydolacaksınız daha sonra hava araçları ekleme menüsünden drone unuzu kaydedeceksiniz.
Hayır kullanamazsınız. Eğer ticari işde kullanacaksanız. Drone unuzun kayıt tipini hobi den ticariye çevirmelisiniz.
Madde 7 – Zorunlu Teçhizat(5) Ticari amaçla uçurulmak istenen İHA0 sınıfına dâhil olan İHA, en az İHA1 sınıfına ait teknik özelliklerle, ekipmanlarla ve sistem bileşenleriyle donatılmış olmalıdır.(2) İHA1 sınıfındaki İHA en az aşağıdaki teknik özelliklerle, ekipmanlarla ve sistem bileşenleriyle donatılmış olmalıdır:a) Komuta ve kontrol veri bağının kesilmesi durumda acil durum iniş veya uçuş sonlandırma kabiliyeti,b) Batarya gücü/yakıt seviyesinin devamlı izlenebilmesi,c) Çakar lamba,ç) İHA’da veya yer kontrol istasyonunda otomatik uçuş kayıt sistemi.
Evet şehir içinde uçuş yapmak için izin almak gereklidir. Fakat Kalabalık ve çok kalabalık yerler, havaalanı 9km yakını, Askeri bölgeler dışında 18. ve 19. maddelerdeki kurallara uymak şartı ile ( yatayda 500m dikeyde 120 m sınırını aşmadan ) ticari yada amatör uçuşlarda izin almak gerekmez.
Uçuş izni gereklilikleriMADDE 17 –(1) İHA0 ve İHA1 sınıfı İHA’lar için;a) Ticari faaliyetler dışında sportif ve amatör amaçla gerçekleştirilecek uçuşlarda, bu Talimatta belirtilen kurallara uyulmak kaydı ile, 18 inci Maddede yer alan bölgeler hariç Genel Müdürlükten uçuş izni alınması gerekmez. Bu sınıflar için mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından yasaklanan yer ve zamanlarda uçuş yapmak yasaktır.b) Meskun mahal, kalabalık veya çok kalabalık bölgeler dışında kalan bölgelerde, 18inci ve 19uncu Maddelerde belirtilen gerekliliklere uyulması kaydıyla ticari amaçlı uçuş yapılması halinde uçuş izni alınmasına gerek yoktur.c) Meskun mahal, kalabalık veya çok kalabalık bölgelerde, yapılacak her türlü uçuşlarda ise 5 iş günü öncesinden Genel Müdürlük resmi internet sayfasında yer alan Uçuş İzni Talep Formu ile başvuru yapılır.ç) Başvurulara ilişkin ilgili sivil ve askeri kurumlardan olumlu görüş alınmasını müteakip söz konusu sahaların NOTAM ile tüm hava sahası kullanıcılarına duyurulması sağlanır. Söz konusu taleplere ilişkin, ilgili kurumlardan olumsuz görüş alınması veya Genel Müdürlük tarafından uygun görülmemesi halinde uçuş izni verilmez.d) Uçuş izni alınması halinde; işletici/pilot/şahıs tarafından Türkiye AIP’sinde yer alan hükümlere ve belirtilen diğer kurallara uyulması zorunludur.Uçuşa yasak bölgelerMADDE 18 –(1) Aşağıda yer alan bölgelerde risk analizi yapılmadan ve Genel Müdürlükten izin alınmadan herhangi bir sınıftaki İHA ile uçuş yapılması yasaktır:a) İrtifaya bağlı olmaksızın havalimanlarında, en yakında bulunan pistin kenarından 5 NM (9 km) mesafeden daha yakın sahada,b) İrtifaya bağlı olmaksızın seyrüsefer yardımcı cihazları, heliport, heliped, hava parkı, Genel Müdürlük resmi internet sitesinde yayınlanmış olan denize/iniş kalkış alanları, vb. merkez olmak üzere 5 NM (9 km) yarıçaplı sahada,c) İrtifaya bağlı olmaksızın çok kalabalık bölgeler ve kalabalık bölgeler üzerinde,ç) Türkiye AIP’si ENR 5.1 bölümünde yer alan “Yasak, Tahditli ve Tehlikeli Sahalar”da,d) Askeri binalar ve tesisler, cezaevi, akaryakıt depoları ve istasyonları, silah/fişek fabrika ve depoları gibi kritik yapı, tesis ve varlıkların çevresinde;e) NOTAM ile ilan edilen sahalarda,(2) Arama, kurtarma ve afet gibi öngörülemeyen acil durumlarda, Genel Müdürlük ile gerekli koordinasyonun sağlanması kaydıyla istisnai olarak Uçuş İzni verilebilir.Uçuş şartları ve alan gereklilikleriMADDE 19 –(1) İHA0 ve İHA1 sınıfındaki İHA’lar ile NOTAM alınmadan, uçuşa yasak olmayan bölgelerde ve mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından yasaklanmayan yer ve zamanlarda uçulması durumunda;a) Sadece görerek meteorolojik koşulların sağlandığı durumlarda, gündoğumu-günbatımı saatleri arasında ve en az 2 km görüşe açık havalarda uçuş gerçekleştirilebilir,b) İHA, yatayda 500 metreyi geçmeyecek şekilde pilotun görüş alanında olmalıdır,c) Yerden (AGL) 400 feet (120 metre) yüksekliğin üzerine çıkılmamalıdır,ç) İnsan ve yapılardan en az 50 metre uzaklıkta uçuş gerçekleştirilmelidir.
Evet 500 gr ve üzeri ağırlığa sahip tüm kumandalı hava araçları talimat kapsamına girmektedir.Bakınız Madde:5 Sınıflandırma
Evet IHA0 sınıfı pilotu olmak için 12 yaşında ve IHA1 sınıfı pilotu olmak için 15 yaşında olmak yeterlidir. 18 yaşından küçük pilotlar için anne-babasının noterden taahhütname vermeleri yeterlidir.Pilot lisansı sınıflandırması ve gereklilikleriMADDE 14 –(1) İHA0 ve İHA1 uçuracak kişiler için Genel Müdürlükçe herhangi bir lisans düzenlenmez. Ancak söz konusu kişiler oluşturulan internet tabanlı Kayıt Sistemi’ne aşağıdaki bilgi ve belgeleri girerek kayıt olmak zorundadırlar.a) TC Kimlik Numarası.b) İsim-Soyisim ve ikametgah bilgileri.c) Telefon, e-posta, vb İletişim bilgileri.ç) Nüfus Cüzdanı sureti.d) 18 yaşından büyükler için arşiv kayıtlı adli sicil belgesi.e) 18 yaşından küçükler için ileride doğabilecek hukuki ve cezai sorumlulukları kabul ettiklerine dair kanuni mümessillerince noterde tanzim ve tasdik edilmiş taahhütname.(2) İHA0 sınıfı pilotlar en az 12 yaşında ve İHA1 sınıfı pilotlar en az 15 yaşında olmalıdır.
Madde 8- Uçuşa elverişlilik ve özel uçuş izni belgesi
(6) Ticari amaçla uçurulmak istenen İHA’lardan İHA0 ve İHA1 sınıfında olanlar en az İHA2 sınıfında istenen belgeleri sağlamak zorundadır ve yapılan değerlendirme sonucunda söz konusu İHA0 ve İHA1 sınıfı İHA’lara Özel Uçuş İzin belgesi düzenlenir.
(2) İHA1 sınıfındaki İHA için Genel Müdürlük tarafından Tahditli Tip Sertifikası, Uçuşa Elverişlilik Sertifikası ve Özel Uçuş İzni Belgesi düzenlenmemekle birlikte bu evrakların yerine Genel Müdürlük resmi internet sayfasında örnekleri verilen Emniyet ve Uygunluk Beyanları kabul edilmektedir. Emniyet Beyanının geçerli olabilmesi için aşağıdakiler yerine getirilir:
a) İmalatçı/ithalatçı tarafından düzenlenen Uygunluk Beyanı eklerinde, İHA ve sistemlerinin imalatında kullanılan standardlar belirtilir.
b) İHA ve sistemlerinin belirtilen teknik özelliklere, ekipmanlara ve sistem bileşenlerine çalışır halde sahip olduğu, bakımlarının uygun şekilde yerine getirildiği hususunda İHA pilotu tarafından Emniyet Beyanı yayınlanır ve bu beyan her yıl yenilenir.
c) İHA ve sistemlerinde kullanılacak frekanslar için, 05/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu kapsamında Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumundan gerekli kullanım izinleri İHA işleticisi/sahibi/pilotu tarafından alınır. Emniyet Beyanında, alınan frekans kullanım izninin tarihi, sayısı, tahsis edilen frekans bilgileri yer alır. İzin verilen frekansın kullanılması, her türlü girişime karşı gerekli tedbirlerin alınması İHA pilotu sorumluluğundadır. İHA ve sistemlerinde kullanılacak elektronik haberleşme cihazları Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından belirlenen teknik düzenlemelere uygun olur.
ç) Bakım onarımı yapan gerçek/tüzel kişinin ismi ve iletişim bilgileri de Emniyet Beyanında yer alır.
(3) İHA2 sınıfındaki İHA için, İHA1 sınıfı için uygulanan kurallar ile birlikte aşağıda belirtilen doküman ve belgelere göre güvenli ve emniyetli operasyon yapma kabiliyeti değerlendirilerek 3 yıl süreli Özel Uçuş İzni Belgesi düzenlenir:
a) Teknik özellikleri açıklayan İHA ve sistemlerine ait ürün kataloğu,b) Satın alma faturası ve imalatçı tarafından yayımlanan Uygunluk Beyanı, ürünün imal tarihi, marka, model ve seri numarası,c) Tüm uçuş ve bakımların ayrıntılarıyla gösterileceği kayıt defteri,ç) İHA’nın sürekli uçuşa elverişliliğini sağlamak için üreticinin ve/veya tasarımcının uçuş ve bakım el kitaplarının uygulama kayıtları,d) Kullanım sınırlamaları, sağlanması gereken özel prosedürler ve teknik koşullar,e) Ömürlü parçaların, sistem bileşenlerinin ve faydalı yüklerin durumu ve değişim kayıtları ile birlikte bakım ve tamir kayıtları,Uçuş operasyon el kitabı MADDE 13 –(1) Ticari amaçla kullanılacak tüm İHA0 ve İHA1 kategori İHA’lar için uçuş operasyon el kitabı hazırlanır. Bu kitapta; operasyon şartları, acil durum senaryoları vb. yer alır.El kitaplarının Genel Müdürlük tarafından onaylanmasına gerek bulunmamaktadır.Denetim ve incelemelerde el kitaplarının Genel Müdürlüğe sunulması yeterlidir.
[/showhide]
Bakım ve onarım gereklilikleri MADDE 9 –
(1) İHA ve sistemlerinin bakım ve onarımlarının, üreticilerin yayımladığı el kitaplarına göre yapılmasından İHA pilotu sorumludur.
(2) İHA0 ve İHA1 sınıfındaki İHA’ların ve sistemlerinin bakım ve onarım faaliyetleri aşağıdaki prensiplere göre yürütülür:
a) Bakım ve onarımla ilgili eğitimleri üreticiden veya yetkili temsilcisinden ya da bakım eğitim kuruluşlarından tamamlayarak sertifikalandırılan kişiler tarafından söz konusu İHA ve sistemlerinin bakım ve onarımları yapılır.b) Bakım ve onarım faaliyetlerinin, tamir ve modifikasyonların, tasarımcı ve/veya imalatçı tarafından belirlenen standartlara ve usullere, yayınlanan el kitaplarına göre yapılmasından İHA pilotu sorumludur.c) Bakım ve onarım faaliyetleri kapsamında yapılan iş ve işlemler İHA işleticisi/sahibi/pilotu tarafından kayıt altına alınır ve 3 yıl boyunca saklanır.ç) Bakım ve onarımda değiştirilen parça veya teçhizat, üreticinin stardartlarına göre belgelendirilir. Yenilenen parça veya teçhizatın satın alma evrakları İHA pilotu tarafından 3 yıl boyunca saklanır
Kayıt işlemleri MADDE 11 – (1) İHA0 ve IHA1 kategorisindeki hava araçlarının kayıtları Genel Müdürlük tarafından elektronik ortamda oluşturulan “Kayıt Sistemi” üzerinden yapılacaktır. ( Drone kayıt web adresi : http://iha.shgm.gov.tr/ ) (2) Ülkemizde üretim yapılan, yurtdışından bireysel olarak getirilen veya ithalatçı firmalardan satın alınan her bir İHA 7 gün içerisinde “Kayıt Sistemi”ne kayıt edilir. (3) İHA0/İHA1 kategorisindeki İHA’lar için Kayıt Sistemine, aşağıdaki bilgiler girilir:a) İHA ve sistemlerinin üreticisi, marka ve modeli, seri numarası,b) İHA ve sistemlerinin üretim yeri ve tarihi,c) İHA’nın maksimum kalkış ağırlığı,ç) İHA ve sistemleri sahibinin/işleticisinin adı, TC Kimlik Numarası/Vergi Numarası, adresi ve iletişim bilgileri,d) İHA ve sistemlerinin sahibine ve pilotuna ait arşiv kayıtlı Adli sicil kaydı,e) 18 yaşından küçükler için ileride doğabilecek hukuki ve cezai sorumlulukları kabul ettiklerine dair kanuni mümessillerince noterde tanzim ve tasdik edilmiş taahhütname.(4) Ticari olarak kullanılan İHA0/İHA1 ve sistemlerine sahip kişi/işletme/pilot aşağıdaki bilgileri oluşturacağı dosyada hazır bulundurarak asgari 3 yıl muhafaza altına alır ve kamu kuruluşları tarafından yapılacak denetlemelerde ibraz eder:a) Genel Müdürlükten alınan kayıt/kimlik numarası.b) Hava aracına ait tüm bilgiler.c) Uçuş kayıtları.(5) İHA0/İHA1 ve sistemlerinin sahibi/işleticisi/pilotu “Kayıt Sistemi” tarafından oluşturulacak etiketi İHA ve sistemlerinin üzerine ayrı ayrı yapıştırmaktan veya verilen kodu silinmeyecek şekilde yazmaktan sorumludur.
Pilot lisansı sınıflandırması ve gereklilikleri MADDE 14 –
(1) İHA0 ve İHA1 uçuracak kişiler için Genel Müdürlükçe herhangi bir lisans düzenlenmez. Ancak söz konusu kişiler oluşturulan internet tabanlı Kayıt Sistemi’ne aşağıdaki bilgi ve belgeleri girerek kayıt olmak zorundadırlar.
a) TC Kimlik Numarası.b) İsim-Soyisim ve ikametgah bilgileri.c) Telefon, e-posta, vb İletişim bilgileri.ç) Nüfus Cüzdanı sureti.d) 18 yaşından büyükler için arşiv kayıtlı adli sicil belgesi.e) 18 yaşından küçükler için ileride doğabilecek hukuki ve cezai sorumlulukları kabul ettiklerine dair kanuni mümessillerince noterde tanzim ve tasdik edilmiş taahhütname.(2) İHA0 sınıfı pilotlar en az 12 yaşında ve İHA1 sınıfı pilotlar en az 15 yaşında olmalıdır.
(3) İHA0 ve İHA1 kategorisindeki hava araçlarını kullanacak pilot İHA sisteminin üreticisi, yetkili temsilcisi veya Genel Müdürlük tarafından yetkilendirilmiş Uçuş Eğitim Organizasyonları tarafından verilen eğitimleri almalıdır.
(4) İHA0 ve İHA1 kategorisindeki hava araçlarını ticari amaçla kullanacak pilot için gerekli dersler bu Talimatın EK-3’ünde yer almaktadır.
(5) 18 yaşın altındaki İHA pilotlarının üçüncü şahıslara verdikleri zararlardan hukuki ve cezai sorumluluk kanuni mümessiline aittir.
Uçuşa yasak bölgeler MADDE 18 –
(1) Aşağıda yer alan bölgelerde risk analizi yapılmadan ve Genel Müdürlükten izin alınmadan herhangi bir sınıftaki İHA ile uçuş yapılması yasaktır:
(2) Arama, kurtarma ve afet gibi öngörülemeyen acil durumlarda, Genel Müdürlük ile gerekli koordinasyonun sağlanması kaydıyla istisnai olarak Uçuş İzni verilebilir.
Uçuş şartları ve alan gereklilikleri MADDE 19 –
(1) İHA0 ve İHA1 sınıfındaki İHA’lar ile NOTAM alınmadan, uçuşa yasak olmayan bölgelerde ve mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından yasaklanmayan yer ve zamanlarda uçulması durumunda;
Pilot eğitimleri GEÇİCİ MADDE 3 –
(1) Ticari uçuş gerçekleştirecek İHA0 ve İHA1 sınıfı pilotlar EK-3’de belirtilen eğitimleri 01/08/2016 tarihine kadar alır. Bu tarihten sonra eğitim almamış kişi ticari İHA uçuşu gerçekleştiremez.
İHA PİLOT ADAYLARINA YÖNELİK EĞİTİMLER
A: TİCARİ İHA0 ve İHA1 SINIFI PİLOTLAR İÇİN DERS DAĞILIMLARI VE KONULAR
DERSLER | İHA0 | İHA1 |
İHA Tanıtım Hava aracı tanımı ve İHA Temel prensipler İHA kabiliyeti ve görevleri Sistem tasarımı Bileşenler ve sistemler | 1 Saat | 3 Saat |
2) Hava Hukuku ve Sorumluluklar Sözleşmeler ve uygulamalar Sigortalama Kişisel haklar ve yasal sorumlulukar İHA mevzuatı İHA pilotu lisanslandırma, kayıt ve tescil Hava sahası ve uçuşa yasak bölgeler Kural ihlali ve olay bildirimi Mülkiyet hakları ve izinler Operasyon sahası ve erişim İnsan faktörü Yorgunluk ve dikkat eksikliği Ekip yönetimi Sosyal baskı, stres ve güven Uçuş öncesinde/sırasında/sonrasında yapılacaklar | 2 Saat | 6 Saat |
3) Hava Aracı, Uçuş Dinamiği ve Uçuş Prensipleri Havacılık terimleri ve tanımlar Sabit ve döner kanat Rotor ve çoklu-rotor Temel kanunlar ve tanımlar Kanat ve pervane profili Faydalı yüklerin uçuşa etkisi Ağırlık merkezi | 1 Saat | 4 Saat |
4) Meteoroloji Meteorolojinin tanımı Hava raporu kaynakları Hava bilgisi ve yorumlama Atmosfer ve görüş faktörü Konveksiyon, adveksiyon Meteorolojik görüş Rüzgar, türbülans Yağış, bulut ve kumulonimbus etkileri Buzlanma Basınç farklılıkları ve sıcaklık CAVOK, SKC ve NSC | 1 Saat | 2 Saat |
5) ATC Usulleri ve Havacılık Frezyolojisi Havacılık alfabesi Standart terimler Standart konuşma usulleri Standart VFR meydan turu ATC ile iletişim Diğer paydaşlarla bilgi paylaşımı | 1 Saat | 3 Saat |
6) Seyrüsefer ve Operasyon Dünya, ay ve güneş sistemi, yörüngeler 3 boyutlu konumlandırma Referans sistemleri GPS prensipleri Temel harita okumaları Havacılık haritaları Özel haritalar Yorumlama ve farkındalık Hava sahası ve uçuşa yasak bölgeler Uçuş planı Operasyon kuralları Operasyon zarfı Emniyetli ve güvenli uçuş Acil durumlar Risk değerlendirmesi Uçuşların kayıt edilmesi ve bildirim | 2 Saat | 5 Saat |
7) Kumanda Edilebilir Sistemler Giriş ve tanım İHA kumanda donanımı ve yazılımı Yer istasyonu donanım ve yazılım Veri bağlantıları ve kontrolleri Veri bağı frekansları ve spektrum Entegrasyon sorunları Komuta ve kontrol Otopilot ve elle kumanda Faydalı yükler ve sensörler | 1 Saat | 4 Saat |
8) İtki Sistemleri Motor, rotor ve hareket mekanizmaları Elektrikli ve benzinli motorlar Pervaneler ve kanatlar Yakıt sistemeleri LIPO bataryalar Servolar | 1 Saat | 3 |
9) Aviyonik Sistemler Radyo kontrol sistemleri Görüntü sistemleri Yer kontrol istasyonu bileşenleri GPS prensipleri Transponder Algıla ve sakın Kumanda sistemleri Faydalı yükler ve sensör sistemleri | 1 Saat | 3 Saat |
10) Bakım ve Onarım Uçuş öncesi kontroller ve bakım Uçuş sonrası ve bakım Dönemsel kontrol ve bakım Kaza sonrası bakım ve onarım Vaka incelemesi | 1 Saat | 3 Saat |
TOPLAM | 12 Saat | 36 Saat |
IHA kayıt sisteminde kayıtlı drone unuzu satarsanız; IHA kayıt sisteminde bulunan transfer butonu ile drone’u sattığınız kişiye transfer edeceksiniz. Alan drone pilotu da bunu onayladığı zaman drone transferi gerçekleşecek ve drone artık sattığınız kişi üzerine kayıtlı duruma gelecektir.